خانه میرزا کوچک خان جنگلی
میرزا کوچک خان فرزند میرزا بزرگ در سال ۱۲۵۷ (ه. ش) در این سرا واقع در استادسرای رشت به دنیا آمد. این بنا که در حال تخریب بود از سال 1380 در اختیار شهرداری رشت قرار گرفت و بازسازی بنای فعلی از سال 1381 به سبک معماری بومی آغاز شد. مساحت این بنا 300 مترمربع، شامل دو طبقه که هر طبقه چهار اتاق و ایوان و دو پلکان در دو طرف خانه برای ورود به ایوان و اتاق های بالا است. طبقه پایین نمایشگاهی دائمی از کتب مربوط به تاریخ گیلان و نهضت جنگل را در خود جای داده و طبقه بالا محل زندگی خانواده استادسرایی بوده که مانند آنچه در قدیم وجود داشته بازسازی شده است. در گوشه و کنار خانه هم روی دیوارها عکس ها و اسنادی از دوران مبارزات نهضت جنگل نصب گردیده است.
نخستین چیزی که توجه هر گردشگر را در بدو ورود به زادگاه کوچک جنگلی به خود جلب می کند این جمله معروف میرزاست که روی دیوار نوشته شده” من استقلال ایران را خواهانم و بقای اعتبارات کشور را طالبم.”
سال ۱۲۵۷ هجری شمسی، رهبر جنبش جنگل و از نخستین رهبران تنها جمهوری شوروی سوسیالیستی در ایران به دنیا آمد و در ۱۱ آذرماه ۱۳۰۰ هجری شمسی بعد از نبردی سنگین با قوای دولتی در حالی که برای ملاقات با رشیدالممالک خلخالی عازم خلخال شده بود، بعد از چند روز سرگردانی در کوه‌های تالش، بر اثر سرما و یخبندان درگذشت و بعد از اینکه توسط نیروهای حکومتی سر از تنش جدا شد، در محله سلیمان‌داراب رشت به خاک سپرده شد .